به لحظه های “بی” توبودن سلام میکنم / به سینه ام دلی هست به نام میکنم

تمام میشود این فاصله ها بی گمان / به لحظه های “با “تو بودن سلام میکنم

یکی از مباحثی که موجب موفقیت در ارتباطات انسانی است پیشی گرفتن و اهمیت دادن به امر سلام کردن است و برای فهم بیشتر این بحث به چند حدیث اشاره می شود .

یکی از دستورات اسلام در راستای حاکمیت و صمیمیت و دوستی سلام کردن است . رسول خدا در این زمینه می فرمایند :

 « سلام درود ملت ماست »

رسول اکرم صلوات الله علیه و آله

یکی از موجبات مغفرت سلام کردن و نکو سخن گفتن است

رسول اکرم صلوات الله علیه و آله

پنج چیز است که تا زنده ام رهایشان نمیکنم...............و سلام کردن به کودکان که تا بعد از من سنت شود.

امام باقر علیه السلام

درباره آیه ((هر گاه به خانه هایی وارد شدید به خودتان سلام کنید)) فرمود:
منظور سلام کردن مرد به اهل خانه است در هنگام وارد شدن به آن و جواب دادن اهل خانه به او پس این سلام شماست به خود شما.

امام علی علیه السلام

سلام هفتاد ثواب دارد که شصت و نه تای آن برای سلام کننده است و یکی برای جواب دهنده.

  امام صادق علیه السلام :

صِلُوا أرحامَکُم و بِرّوا بِإخوانِکُم وَ لَو بِحُسنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الجَوابِ؛

صله رحم نمایید و به برادران (دینى) خود نیکى کنید، هر چند با سلام کردن خوب و یا جواب سلام خوب باشد.

کافى، ج 2، ص 157، ح 31

آداب و آثار سلام

سلام کلمه‌ای است عربی که ریشه آن سلم است. در زبان فارسی واژه «درود» معادل سلام است. در زمانی که افراد به یکدیگر می‌رسند برای احترام و آشنایی به هم سلام می‌کنند. سلام کلمه دعایی است، وقتی کسی به دیگری سلام می‌کند در واقع برای او سلامتی آرزو می‌کند. (لغت نامه دهخدا) در آیین مقدس تاکید زیادى به روى برخورد صحیح و حسن شده است و یک نوع تحیت‏خاص که همان استفاده از کلمه سلام است، مورد تاکید و سفارش قرار گرفته است. در میان جوامع مختلف از الفاظ یا رفتارهاى مختلفى براى این منظور استفاده مى‏شود اما شارع مقدس کلمه سلام را به عنوان تنها کلمه‏اى که احکام خاصى را به دنبال خود دارد، قرار داده است. گویا بدین وسیله قصد داشته است که مسلمانان در برخوردهاى خود نیز داراى نشانه باشند تا از غیر مسلمانان شناخته شوند. و لذا اگر به لفظى غیر از سلام براى تحیت استفاده شود، مثلا گفته شود: «صبحک الله بالخیر» یا «مساک الله بالخیر»; جواب آن واجب نیست، و فقط در صورتى واجب است که به لفظ سلام باشد.

 چند روایت

  -1 ارزش سلام

قال الباقر علیه السلام: ان الله یحب اطعام الطعام و افشأ السلام.(محاسن / 2 / 143)

خداوند پذیرایی و غذا دادن به [انسانها به هم دیگر] و بلند سلام دادن را دوست دارد.

  - 2  سلام نام خداوند

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: ان السلام اسم من اسمأ الله فافشوه بینکم. (کنز العمال / 25237)

سلام نامی از نامهای خداست پس آن را در بین خود آشکارا بگویید.

  -3 سلام نشانه ی فروتنی

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: البادی ء بالسلام بری ء من الکبر. (کنز العمال / 25265)

کسی که اول سلام می‌دهد از غرور و خود پسندی به دور است.

  -4 سلام به هنگام ملاقات 

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: اذا تلاقیتم فتلاقوا بالتسلیم و التصافح و اذا تفرفتم فتفرقوا بالاستغفار. (بحار / 76 / 5)

هنگام دیدار همدیگر، با سلام و دست دادن باهم  مواجه شوید و هنگام خدا حافظی و جدا شدن از همدیگر با استغفار از پیش هم بروید.

  -5 سلام بهترین رفتار

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: الا اخبرکم بخیر اخلاق اهل الدنیا و الاخرة؟ قالوا: بلی یا رسول الله فقال: افشأ السلام فی العالم. (بحار / 76 / 12)

پیامبر [در جمع یاران خود] فرمودند: می‌خواهید بهترین خلقی که اهل دنیا و آخرت می‌توانند داشته باشند را به شما معرفی کنم؟ همه گفتند بله. و پیامبر فرمودند: آشکارا سلام کردن!

 -6 سلام به هنگام ورود به منزل

اذا دخل احدکم منزله فیسلّم علی اهله. یقول السلام علیکم فان لم یکن له اهل فلیقل السلام علینا من ربّنا. (بحار/76/ 4)

وقتی کسی وارد خانه شود و به خانواده‌ی خود سلام کند بیاید بگوید: سلام علیکم  و اگر در خانه کسی نیست و خانواده‌ای ندارد باید بگوید: سلام خدا بر ما باد.

  -7 آداب سلام

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: یسلّم الصغیر علی الکبیر و یسلّم الواحد علی الاثنین و یسلّم القلیل علی الکثیر و یسلّم الراکب علی الماشی و یسلّم المار علی القائم و یسلّم القائم علی القاعد.(کنز العمال / 25321)

{بهتر است که:] کوچکتر بر بزرگتر سلام کند و یک نفر به دو دونفر و کمتر به بیشتر و سواره بر پیاده و عابر بر ایستاده و ایستاده بر نشسته.

شخص عربی وارد مسجد شد و در آغاز به حضرت علی علیه السلام سلام کرد بعد از آن به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله سلام نمود حاضران در مسجد به او گفتند: چرا اول به پیامبر سلام نکردی؟ در پاسخ گفت: من از پیامبر شنیدم که فرمود: انا مدینة العلم و علی بابها بدین جهت به فرمایش پیامبر عمل نمودم.

(سفینة البحار/1/4)

 - 8  سلام بر کودک 

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: خمس لا ادعهن حتّی الممات... و التسلیم علی الصبیان لتکون سنة من بعدی. (بحار / 76 / 10)

پنج چیز است که تا مرگم آنها را وا نمی‌گذارم تا بعد از من سنت شود... یکی از آنها سلام کردن به کودکان است.

 -9بخل به سلام

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: انّ اعجز الناس من عجز من الدعأ و انّ ابخل الناس من بخل بالسلام. (بحار / 76 / 4)

ناتوانترین انسان کسی است که عاجز از دعا کردن باشد و بخیل‌ترین مردم کسی است که در سلام کردن بخل بورزد و سلام نکند.

 -10 آثار و برکات سلام

الف آمرزش؛ قال ابو عبدالله علیه السلام: انّ من موجبات المغفرة بذل السلام و حسن الکلام. (بحار / 76 / 11)

از عوامل آمرزش و بخشیده شدن، هدیه کردن سلام است و خوش‌گفتاری.

 ب نزول برکت؛ قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: اذا دخل احدکم بیته فلیسلّم فانّه ینزله البرکة و تأنسه الملائکة.( بحار / 76 / 7)

هرکس وارد خانه‌ی خود شد باید سلام دهد که این کار موجب نزول برکت شده و ملائکه مونس وی می‌شوند.

 ج پاداش فراوان؛ قال علی علیه السلام: للسلام سبعون حسنة تسعة و ستون للمبتدی و واحدة للرادّ.( بحار / 76 / 11)

سلام هفتاد ثواب دارد که شصت و نه ثواب آن برای سلام کننده و یکی برای جواب دهنده است.

  -11 سلام قبل از سخن

قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: من بدأ بالکلام قبل السلام فلا تجیبوه. (سفینة البحار / 4 / 237)

هر که قبل از اینکه سلام دهد شروع به حرف زدن کند، جوابش را نده.

 12- منع سلام کردن

در روایتى از امیرالمؤمنین از سلام به شش گروه نهى شده است:

«ستة لا ینبغى ان یسلم علیهم: الیهود و النصارى و اصحاب النرد و الشطرنج و اصحاب الخمر و البربط و الطنبور و المتفکهون بسب الامهات و الشعراء».

«به شش گروه نباید سلام کرد: یهود و نصارى، کسانى که نرد و شطرنج‏بازى مى‏کنند، شراب خواران، کسانى که آلات موسیقى مى‏نوازند، کسانى که به مادرشان دشنام مى‏دهند و شاعران(ناحق)».  

 البته آداب فقهى سلام کردن بسیار زیاد است که طالبین مى‏بایست‏به کتب مفصل فقهى و روایى مراجعه نمایند. (خصال شیخ صدوق.)

لطفا جهت سلامتی و فرج آقا امام زمان (عج) صلوات بفرستید